Research Article
BibTex RIS Cite

MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASI ve EKONOMİK İSTİKRAR: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Year 2021, Volume: 6 Issue: 1, 38 - 48, 29.04.2021

Eda Dineri

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’nin 2000‘li yıllardaki mali disiplin ve mali gelişmelere özellikle kriz dönemleri dikkate alınarak uygulanan politikalar teorik olarak incelenmektedir. Mali disiplinin sağlanması ekonomik istikrarın sağlanmasında ve sürdürülmesinde mihenk taşlarından biridir. Çalışmada Türkiye’de 2000’li yıllardan sonra kriz dönemleri dışında mali disiplin hedeflerinin yerine getirildiği gösterilmektedir. Türkiye’nin mali disiplin hedeflerinde bu dönemler arasında kendi iç dinamiklerinden daha çok küresel olaylardan etkilendiğini göstermektedir. Diğer yandan Türkiye’nin mali disiplin hedeflerini gerçekleştirmesine karşın istihdam ve cari açık gibi makroekonomik sorunlarda aynı başarıyı yakalayamadığı gözlemlenmektedir.

Keywords

mali disiplin krizler ekonomik istikrar

References

  • • Alesina, A., & Perotti, R. (1996). Fiscal Discipline and The Budget Process. The American Economic Review, 86(2), 401-407.
  • • Akduğan, U. (2020). Türkiye’de Döviz Kuru Hareketleri ve Kamu Borcu İlişkisi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(22), 75-97.
  • • Aktan, C..C., Çoban, H., & Demir, İ. C. (2010). Kurumsal Maliye Politikası Perspektifinden Vergi ve Harcama Sınırlamaları, Edit.: Aktan, C.C, Kesik, A. & Kaya , F.(2010) , Mali Kurallar Maliye Politikasında Yeni Bir Eğilim : Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara, 98-123.
  • • Apaydın, F. (2018). Türkiye’de İşsizliğin Karakteristiklerinin Karşılaştırmalı Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 159-200.
  • • Arıkboğa, A. (2011). Maliye Politikalarında 1980 Sonrasında Yaşanan Değişim: Mali Disiplin Ve Mali Kural Uygulamaları. Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 13-25.
  • • Arısoy, İ., & Ünlükaplan, İ. (2010). Türkiye’de Mali Açıkların Sürdürülebilirliği ile Kamu Gelirleri ve Harcamaları İlişkisinin Analizi. Maliye Dergisi, 159, 444-462.
  • • Aslan, A. (2009). Bütçe Açığı Sürdürülebilirliğinin Dinamik Analizi: Türkiye Örneği. Maliye Dergisi, 157, 227-234.
  • • Bayraktutan, Y., & Özkaya, M.H.(2002). IMF İstikrar Politikalarının Doğu Asya‟da Ekonomik Performans Sonuçları, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1): 1-18.
  • • Ceylan, R. (2010). Türkiye’de Mali Sürdürülebilirlik Göstergeleri İstikrarlı mı?. Maliye Dergisi, 158, 388-397.
  • • Demir, M., & Mahmut, İ. N. A. N. (2011). Türkiye’de Mali Kural. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 25-66.
  • • Dineri, E. (2016). Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Gaziantep.
  • • Durmuş, H. (2018). Türkiye’de Enflasyon Hedeflemesi: Örtük Enflasyon Ve Açik Enflasyon Dönemleri Üzerine Bir Değerlendirme. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 181-201.
  • • Emirkadı, Ö. (2017). Türkiye Ekonomisinde Cari Denge Açığı Yapısal mı, Konjonktürel mi?. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 229-249.
  • • Erdem, E., & Ilgün, F. (2017). Mali Disiplin Üzerindeki Politik Faktörlerin Etkisi: Az gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelere Yönelik Uygulamalı Bir Analiz. İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt. 67, s. 1-23.
  • • Fischer, S.(1993). The Role Of Macroeconomic Factors In Growth. NBER Working Paper Series, 22(2): 289-302.
  • • Günay, A. (2006). Mali disiplinin sağlanmasında anayasal denk bütçe yaklaşımı ve Türkiye'de uygulanabilirliği (Doctoral dissertation, DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü).
  • • Güneş, H. (2018). Mali Kurallar Ekonomik Kriz Dönemlerinde Çalışır Mı?(2008 Finansal Krizi-Türkiye Örneği). Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, 1(2), 27-44.
  • • Grembi, V., Nannicini, T., & Troiano, U. (2016). Do fiscal rules matter?. American Economic Journal: Applied Economics, 1-30.
  • • Gülmez A., Yardımcıoğlu, F., & Beşel, F. (2017). Türkiye’de Ekonomik Kırılganlığın Panzerihi: Mali Disiplin Çıpası. Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(2).
  • • Kamu Maliyesi ,https://www.tcmb.gov.tr/
  • • Kantarcı, H. B., & Karacan, R. (2008).Mali Disiplinin Sağlanması Açısından Türkiye IMF İlişkilerinin Değerlendirilmesi. Maliye Dergisi, 155, 144-158.
  • • Karakurt, B., & Akdemir, T. (2010). Türkiye’de Mali Kural Uygulamaları: Sayısal Olmayan Kurallardan Sayısal Kurallara Geçiş, Edit.: Aktan, C.C, Kesik, A. & Kaya , F.(2010) , Mali Kurallar Maliye Politikasında Yeni Bir Eğilim : Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara, 98-123.
  • • Kanca, O. C., & Bayrak, M. (2019). Bütçenin Mahiyeti ve 2002 Sonrası Merkezi Yönetim Bütçesinin Mali Disiplin Ekseninde İncelenmesi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 147-155.
  • • Kantarcı, H. B., & Karacan, R. (2008). Mali disiplinin sağlanması açısından Türkiye IMF ilişkilerinin değerlendirilmesi. Maliye Dergisi, 155, 144-158.
  • • King, M. (1995). Commentary: Monetary policy implications of greater fiscal discipline. Budget deficits and debt: issues and options, 171-183.
  • • Kopits, G., & Symansky, S. (1998), "Fiscal Policy Rules", Occasional Paper, No: 162, International Monetary Fund, Washington D.C.
  • • Kumar, M.S., Ter- Minnassian, T.(2007). Promoting Fiscal Discipline, International Monetary Fund, October .
  • • Kydland, Finn E., Prescott, E. C. (1977. Rules Rather than Discretion: The Inconsistency of Optimal Plans. The Journal of Political Economy, 85(3), ss. 473-491.
  • • Ocampo, J.A. (2005). A Broad View of Macroeconomic Stability. DESA Working Paper,1, pp.1-23.
  • • Oktayer, A. (2010). Türkiye’de bütçe açığı, para arzı ve enflasyon ilişkisi. Maliye Dergisi, 158(1), 431-447
  • • Öztürk, N.(2016). Kamu Ekonomisi, Ekin Yayınevi, Güncellenmiş 2. Baskı, Bursa.
  • • Susam, N., & Bakkal, U. (2008). Kriz Süreci Makro Değişkenleri ve 2009 Bütçe Büyüklüklerini Nasıl Etkileyecek?. Maliye dergisi, 155, 72-88.
  • • Şentürk, S. H., Karakurt, B., & Şahingöz, B. (2017). Mali Disiplin Ve Enflasyon İlişkisi Üzerine Bir Analiz: Türkiye Örneği. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 3(2), 185-204.
  • • Taylor, J. B.(1994). Stabilization Policy and Long–Term Economic Growth. Center for Economic Policy Research Conference, pp.1-34.
  • • Taş, H. Y., Küçükoğlu, M., & Demirdöğmez, M. (2018). Türkiye’de Genç İşsizliği Sorunu ve Alternatif Çözüm Önerileri. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(18), 279-294. • Tsebelis, G., & Chang, E. C. (2004). Veto players and the structure of budgets in advanced industrialized countries. European Journal of Political Research, 43(3): 449-476.
  • • Tüleykan, H. (2016). Faiz Dışı Fazla ve Bazı Bütçe Verileri Arasında Nedensellik İlişkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 301-322.
  • • Yeldan, E. (2005). Türkiye ekonomisinde dış açık sorunu ve yapısal nedenleri, Çalışma ve Toplum, s. 47-60.
  • • Woo J. (2003). Economic, Political and Institutional Determinants of Public Deficit, Journal of Public Economics, Vol. 87, Issues 3+4, March.
  • • Wyplosz, C. (2012). Fiscal rules: Theoretical issues and historical experiences. In Fiscal policy after the financial crisis (pp. 495-525). University of Chicago Press.
  • • Yiğitbaş, Ş. B. (2017). Mali Disiplin Sürecinde İkiz Açıklar Hipotezinin Geçerliliğinin Analizi: Türkiye Örneği. Bankacılar, 28(100), 32-48.
  • • Fiscal consolidation: How much, how fast and by what means? • https://www.oecd.org/economy/public-finance/fiscalconsolidation.htm47.
  • • 2009 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu (2009) • https://sbb.gov.tr. Erişim tarihi: 01.03.2020.
  • • Borç Göstergeleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı (hmb.gov.tr).

Year 2021, Volume: 6 Issue: 1, 38 - 48, 29.04.2021

Eda Dineri

Abstract

References

  • • Alesina, A., & Perotti, R. (1996). Fiscal Discipline and The Budget Process. The American Economic Review, 86(2), 401-407.
  • • Akduğan, U. (2020). Türkiye’de Döviz Kuru Hareketleri ve Kamu Borcu İlişkisi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(22), 75-97.
  • • Aktan, C..C., Çoban, H., & Demir, İ. C. (2010). Kurumsal Maliye Politikası Perspektifinden Vergi ve Harcama Sınırlamaları, Edit.: Aktan, C.C, Kesik, A. & Kaya , F.(2010) , Mali Kurallar Maliye Politikasında Yeni Bir Eğilim : Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara, 98-123.
  • • Apaydın, F. (2018). Türkiye’de İşsizliğin Karakteristiklerinin Karşılaştırmalı Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 159-200.
  • • Arıkboğa, A. (2011). Maliye Politikalarında 1980 Sonrasında Yaşanan Değişim: Mali Disiplin Ve Mali Kural Uygulamaları. Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 13-25.
  • • Arısoy, İ., & Ünlükaplan, İ. (2010). Türkiye’de Mali Açıkların Sürdürülebilirliği ile Kamu Gelirleri ve Harcamaları İlişkisinin Analizi. Maliye Dergisi, 159, 444-462.
  • • Aslan, A. (2009). Bütçe Açığı Sürdürülebilirliğinin Dinamik Analizi: Türkiye Örneği. Maliye Dergisi, 157, 227-234.
  • • Bayraktutan, Y., & Özkaya, M.H.(2002). IMF İstikrar Politikalarının Doğu Asya‟da Ekonomik Performans Sonuçları, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1): 1-18.
  • • Ceylan, R. (2010). Türkiye’de Mali Sürdürülebilirlik Göstergeleri İstikrarlı mı?. Maliye Dergisi, 158, 388-397.
  • • Demir, M., & Mahmut, İ. N. A. N. (2011). Türkiye’de Mali Kural. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 25-66.
  • • Dineri, E. (2016). Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Gaziantep.
  • • Durmuş, H. (2018). Türkiye’de Enflasyon Hedeflemesi: Örtük Enflasyon Ve Açik Enflasyon Dönemleri Üzerine Bir Değerlendirme. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 181-201.
  • • Emirkadı, Ö. (2017). Türkiye Ekonomisinde Cari Denge Açığı Yapısal mı, Konjonktürel mi?. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 229-249.
  • • Erdem, E., & Ilgün, F. (2017). Mali Disiplin Üzerindeki Politik Faktörlerin Etkisi: Az gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelere Yönelik Uygulamalı Bir Analiz. İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt. 67, s. 1-23.
  • • Fischer, S.(1993). The Role Of Macroeconomic Factors In Growth. NBER Working Paper Series, 22(2): 289-302.
  • • Günay, A. (2006). Mali disiplinin sağlanmasında anayasal denk bütçe yaklaşımı ve Türkiye'de uygulanabilirliği (Doctoral dissertation, DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü).
  • • Güneş, H. (2018). Mali Kurallar Ekonomik Kriz Dönemlerinde Çalışır Mı?(2008 Finansal Krizi-Türkiye Örneği). Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, 1(2), 27-44.
  • • Grembi, V., Nannicini, T., & Troiano, U. (2016). Do fiscal rules matter?. American Economic Journal: Applied Economics, 1-30.
  • • Gülmez A., Yardımcıoğlu, F., & Beşel, F. (2017). Türkiye’de Ekonomik Kırılganlığın Panzerihi: Mali Disiplin Çıpası. Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(2).
  • • Kamu Maliyesi ,https://www.tcmb.gov.tr/
  • • Kantarcı, H. B., & Karacan, R. (2008).Mali Disiplinin Sağlanması Açısından Türkiye IMF İlişkilerinin Değerlendirilmesi. Maliye Dergisi, 155, 144-158.
  • • Karakurt, B., & Akdemir, T. (2010). Türkiye’de Mali Kural Uygulamaları: Sayısal Olmayan Kurallardan Sayısal Kurallara Geçiş, Edit.: Aktan, C.C, Kesik, A. & Kaya , F.(2010) , Mali Kurallar Maliye Politikasında Yeni Bir Eğilim : Vergi, Harcama, Borçlanma vs. Üzerine Kurallar ve Sınırlamalar, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara, 98-123.
  • • Kanca, O. C., & Bayrak, M. (2019). Bütçenin Mahiyeti ve 2002 Sonrası Merkezi Yönetim Bütçesinin Mali Disiplin Ekseninde İncelenmesi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 147-155.
  • • Kantarcı, H. B., & Karacan, R. (2008). Mali disiplinin sağlanması açısından Türkiye IMF ilişkilerinin değerlendirilmesi. Maliye Dergisi, 155, 144-158.
  • • King, M. (1995). Commentary: Monetary policy implications of greater fiscal discipline. Budget deficits and debt: issues and options, 171-183.
  • • Kopits, G., & Symansky, S. (1998), "Fiscal Policy Rules", Occasional Paper, No: 162, International Monetary Fund, Washington D.C.
  • • Kumar, M.S., Ter- Minnassian, T.(2007). Promoting Fiscal Discipline, International Monetary Fund, October .
  • • Kydland, Finn E., Prescott, E. C. (1977. Rules Rather than Discretion: The Inconsistency of Optimal Plans. The Journal of Political Economy, 85(3), ss. 473-491.
  • • Ocampo, J.A. (2005). A Broad View of Macroeconomic Stability. DESA Working Paper,1, pp.1-23.
  • • Oktayer, A. (2010). Türkiye’de bütçe açığı, para arzı ve enflasyon ilişkisi. Maliye Dergisi, 158(1), 431-447
  • • Öztürk, N.(2016). Kamu Ekonomisi, Ekin Yayınevi, Güncellenmiş 2. Baskı, Bursa.
  • • Susam, N., & Bakkal, U. (2008). Kriz Süreci Makro Değişkenleri ve 2009 Bütçe Büyüklüklerini Nasıl Etkileyecek?. Maliye dergisi, 155, 72-88.
  • • Şentürk, S. H., Karakurt, B., & Şahingöz, B. (2017). Mali Disiplin Ve Enflasyon İlişkisi Üzerine Bir Analiz: Türkiye Örneği. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 3(2), 185-204.
  • • Taylor, J. B.(1994). Stabilization Policy and Long–Term Economic Growth. Center for Economic Policy Research Conference, pp.1-34.
  • • Taş, H. Y., Küçükoğlu, M., & Demirdöğmez, M. (2018). Türkiye’de Genç İşsizliği Sorunu ve Alternatif Çözüm Önerileri. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(18), 279-294. • Tsebelis, G., & Chang, E. C. (2004). Veto players and the structure of budgets in advanced industrialized countries. European Journal of Political Research, 43(3): 449-476.
  • • Tüleykan, H. (2016). Faiz Dışı Fazla ve Bazı Bütçe Verileri Arasında Nedensellik İlişkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 301-322.
  • • Yeldan, E. (2005). Türkiye ekonomisinde dış açık sorunu ve yapısal nedenleri, Çalışma ve Toplum, s. 47-60.
  • • Woo J. (2003). Economic, Political and Institutional Determinants of Public Deficit, Journal of Public Economics, Vol. 87, Issues 3+4, March.
  • • Wyplosz, C. (2012). Fiscal rules: Theoretical issues and historical experiences. In Fiscal policy after the financial crisis (pp. 495-525). University of Chicago Press.
  • • Yiğitbaş, Ş. B. (2017). Mali Disiplin Sürecinde İkiz Açıklar Hipotezinin Geçerliliğinin Analizi: Türkiye Örneği. Bankacılar, 28(100), 32-48.
  • • Fiscal consolidation: How much, how fast and by what means? • https://www.oecd.org/economy/public-finance/fiscalconsolidation.htm47.
  • • 2009 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu (2009) • https://sbb.gov.tr. Erişim tarihi: 01.03.2020.
  • • Borç Göstergeleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı (hmb.gov.tr).
There are 43 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Makaleler
Authors

Eda Dineri 0000-0002-5637-594X

Publication Date April 29, 2021
Submission Date April 8, 2021
Published in Issue Year 2021Volume: 6 Issue: 1

Cite

APA Dineri, E. (2021). MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASI ve EKONOMİK İSTİKRAR: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(1), 38-48.