ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI

Etik İlkeler / Ethical Principles

Dergide yayımlanmak üzere gönderilen makaleler, araştırma ve yayın etiği kurallarına uygun olarak hazırlanmış olmalıdır. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi yayın etiği konusunda COPE (Committee on Publication Ethics) tarafından belirlenen yayın etiği ilke, standart ve tavsiyelerini gözetmektedir.
Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisine yüklenen çalışmaların her türlü hakkı, yazarlar tarafından dergiye devredilmiştir. Bu işlem için yazardan bir imza ve onay bilgisi-belgesi istenmez. Dergide yayımlanan çalışmaların bilimsel, içerik, dil, hukukî ve etik sorumlulukları yazar/yazarlarına aittir.
Dergi bünyesinde değerlendirmeye alınan çalışmalarda, dergimiz sorumlu (yazışılan) yazarı muhatap alır, diğer yazarlarla bir ilişki içerisinde bulunmaz ve sorumlu yazar dışındaki kişilere bilgi vermek zorunda değildir.
Yayın etiği kapsamında tüm paydaşların özetle aşağıdaki etik sorumlulukları taşıması beklenmekte olup, her türlü etik vakası COPE kuralları gereğince değerlendirmeye tabi tutulacaktır.
Editörlerin Görev ve Etik Sorumlulukları
Yayın ve Sorumluluk Kararı: Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisinin (PIAR) baş ve alan editörleri, yayınlanmak üzere gönderilen makalelerden hangilerinin derginin amaç ve yayın politikalarına uygun olup yayınlanması gerektiğine karar vermekten sorumludurlar. Editörler ayrıca, dergiye gönderilen makalelerden hangilerinin telif hakkı ihlali ve intihal ile ilgili politikalara yönelik karar verilmesinden sorumludur. Editör, derginin içerik ve yayın kalitesinden sorumludur ve bu bağlamda yayın kararı verilirken hakemler ile müzakere edebilme hakkına sahiptir. Editör, adil ve hakkaniyete uygun bir hakem ve değerlendirme süreci sağlar. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi editörü, okuyucu ve yazarların ihtiyaçlarına cevap vermek için çaba gösterir.
Tarafsızlık: Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisine gönderilen makaleler daima, herhangi bir önyargı olmaksızın tamamıyla açık, şeffaf, bilimsel ve objektif kriterler doğrultusunda değerlendirilir. Metinler yazarların ırkı, rengi, cinsiyeti, dini inancı, etnik kökeni, milliyeti ve siyasi görüşü göz önüne alınmaksızın, sadece entelektüel ve bilimsel değerler çerçevesinde değerlendirilir.
Gizlilik: Baş editör, editör yardımcısı, alan editörleri ve yayın kurulu, teslim edilen metinlerle ilgili bilgileri; makalenin yazarları, hakemler ve yayıncı dışında hiç kimseye ifşa etmez. Dergiye gönderilen bir makale ile ilgili herhangi bir bilgi, editör tarafından yayın kurulu, hakemler ve dergi sahibi dışında başka bir kimseyle paylaşılmaz.
İntihal Taraması: Editörler, yazarlar tarafından derginin sistemine makale gönderilirken telif formunun imzalanmış olmasını kontrol ederler. Ayrıca çalışmanın intihal raporunun yüklenmiş olmasını kontrol etmekle yükümlüdürler. Bu formların olmaması durumunda, yazarlardan bu belgelerin tamamlanmasını isterler. İntihal taramasını editör kendisi de yapabilir. İntihal oranı %20’den yüksek olan çalışmaları yazarlara iade edebilir.

Editörlerin uymayı taahhüt ettiği diğer etik ilkeler şunlardır:
• Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikâyetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.
• Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.
• Editörler, yayınlanmamasına inandıkları makaleleri iade edebilirler.
• Ret gerekçelerini (Derginin konusu ile ilgili olmayışı, Yazılış-içerik-düzenlemenin uygun olmaması, belirgin hataların bulunması vb.) bildirilirken kırıcı olmayan, küçümsemeyen uygun dil kullanılır.
• Editör, araştırma verilerini ve yazarın bilgilerini korumakla yükümlüdür. Gönderilen makaleler ile ilgili gizliliğe özen gösterilir. Gizlilik prensipleri ret veya yayımdan sonra da sürdürülür.
• Değerlendirme süreci, ihmal nedeniyle veya kasten geciktirilmez. Makalenin engellenmesi veya yayınının geciktirilmesi etik dışıdır.
• Çalışmanın etik kurallara uygun olarak yürütülüp yürütülmediği dikkate alınır.
• Makale konusu ile ilgili çıkar ilişkisi bulunabilecek hakemlere değerlendirme yapmaları için davet gönderilmez. Hakemler tarafsız bir şekilde seçilir.
• Editörün kendi çalışması var ise değerlendirmeyi yardımcı editöre ya da alan editörlerine bırakır.
• Makale bilgileri, editörün veya herhangi bir tanıdığının çalışmalarında kullanılamaz.
• Hakem belirlemede bilimsel gereklerin dışına çıkılmaz, makale konusu ile ilgili uzman hakemler belirlenir.
• Hakemlerin görüş ve önerileri, isim belirtmeden editör tarafından yazara bildirilir.
• Değerlendirme sürecinin hiçbir aşamasında yazarlara yanlış bilgi verilmez.
• Hakem raporları üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmaz, gerçeğe aykırı rapor düzenlenmez.
• Editör ya da alan editörleri, çalışma yayınlanmadan önce kendi araştırmalarında kullanmaz; başkalarının kullanmasına da fırsat vermezler.
• Dergiye maddi destek veren kişi ve kurumlar açıkça belirtilir.
• En az iki hakem tarafından reddedilen makale iade edilir, yazışmaların kopyası dışında hiçbir şey saklanmaz. Hakem raporları en az 5 yıl saklanır.
• En az iki hakem tarafından kabul raporu alan makale, editör tarafından yazara bildirilir ve çalışmanın son kontrollerinin yapılması ve çalışmaya nihai şeklinin verilmesi talep edilir.
• Editör, dergide yer alan yanlışları, her türlü etik dışı çalışmayı, yayın yoluyla düzeltir.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Süreci Hızlandırma: Kendisine atanmış olan çalışmayı, kendi uzmanlık alanıyla ilgili bulmayan, makaleyi değerlendirmekte kendisini yetersiz hisseden ya da zamanında hakem raporu sunamayacak durumdaki bir hakem, editörü bu durumdan haberdar ederek inceleme görevinden çekilmelidir. Hakemler, kendilerine gönderilen hakemlik davetini beş gün içinde kabul veya reddetmelidirler. Değerlendirmeyi kabul ettiklerinde ise makaleyi 15 gün içinde raporlamalıdırlar. Makaleye düzeltme verdiklerinde ise tekrar incele yapıp yapamayacaklarını, raporda belirtmeleri gerekir.
Gizlilik: Hakemler tarafından incelemeye alınan metinler, gizli belge olarak değerlendirilmeli, editör ve alan editörleri tarafından yetkilendirilmiş kişiler dışındakilere gösterilmemeli ve makaleler hakkında tartışma yapılmamalıdır. Hakemlik sürecinde elde edilmiş ayrıcalıklı bilgi ve fikirler, gizli tutulmalı ve kişisel çıkar için kullanılmamalıdır.
Tarafsızlık: Hakem eleştirileri objektif, adil ve bilimsel etiğe uygun olarak yapılmalıdır. Yazara karşı hiçbir kişisel eleştiri yöneltilmemelidir. Hakemler yazarların milliyeti, ırkı, cinsiyeti veya siyasi ideolojisine bakmaksızın eserleri değerlendirmelidir. Hakemler ayrıca, dergiye gönderilen metinlerin değerlendirilmesi için adil bir kör hakemlik süreci sağlamalıdırlar. Hakemler, fikirlerini açık biçimde destekleyen argümanlarla ifade etmelidirler.
İntihal Durumu: Hakemler, değerlendirme yaptıkları makalenin intihal durumunu incelemelidirler. İntihal oranı %20 den fazla olan makaleyi iade edebilirler. Hakemler, değerlendirme yaptıkları çalışma ile daha önce yayınlanmış başka bir çalışma arasındaki esaslı bir benzerlik veya örtüşme durumunu, editörün dikkatine sunmalıdır.
Atıf ve Kaynak Gösterme: Hakemler inceleme yaptıkları çalışmadaki atıf ve kaynak gösterme şeklinin, derginin talep ettiği atıf ve kaynak gösterme sistemlerine göre yapılıp yapılmadığı kontrol etmelidirler.

Hakem Değerlendirme Süreci:
• Hakemler makaleyi süresi içinde değerlendirmeli, geciktirmemelidir.
• Hakem titiz çalışmalı, raporları zamanında bitirmelidir. Eğer hakem kendisine gönderilen yazıyı, kendi şartları gereği değerlendiremeyecekse, daveti kabul etmemelidir. Eğer kabul ettiyse de vakit geçirmeden hakemlikten çekilmelidir.
• Hakemler kendilerine gönderilen hakemlik davetini 5 gün içinde kabul veya reddetmelidirler.
• Hakemler, makaleyi değerlendirmek üzere kabul ettiklerinde, 15 gün içinde değerlendirmelerini tamamlamalıdırlar.
• Hakemler, çalışmanın başlığını, özetini, Jel Kodlarını, anahtar kavramlarını kontrol etmelidirler. Aynı şekilde bunların İngilizce kısımlarını da dikkatlice değerlendirmelidirler.
• Çalışmanın teorik ve uygulama kısımlarını, bilimsel ve etik ilkelere göre kontrol etmelidirler.
• Makaleyi raporlarken düzeltme istendiğinde, küçük düzeltme veya büyük düzeltme olduğunu belirtmelidirler. Makaleyi tekrar değerlendirmeyi isteyip istemediklerini raporda belirtmelidirler.
• Hakemler, makaleyi değerlendirdiklerinde “Kabul” kararı verseler dahi, değerlendirme raporundaki metin kısımlarını, kabul gerekçelerini detaylıca yazmaları gerekir.

Editöre Destek: Hakemler, karar verme aşamasında editörlere yardım etmeli ve ayrıca metinlerin iyileştirilmesinde yazarlara yardımcı olmalıdırlar. Makaleyi değerlendirirken hakemlik formunda belirtilen boş metin alanlarına detaylı şekilde görüşlerini, katkı ve eleştirilerini yazmalılardır.

Hakemlerin uyması gereken diğer etik ilkeler:
• Hakemliği üstlenen bilim insanı “adil” bir eleştiri yapmakla yükümlüdür.
• Çalışmayı; önyargısız (ırk, din, milliyet, cinsiyet, düşünce ve kurumsal/kişisel yakınlık gibi etkilerden uzak), tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelidir.
• İlgi alanı uyuşmazlığı, makale konusunda bilgi eksikliği, kişisel ya da mesleki yakınlık, çıkar çatışması/örtüşmesi ve zaman kısıtlılığı gibi nedenlerle çalışmayı değerlendiremeyeceği veya değerlendirmek istemediği durumlarda; çalışmayı en kısa sürede editöre veya alan editörüne iade etmelidir.
• Hakem gizliliğe uymak ve makale bilgilerini paylaşmamak durumundadır.
• Çalışmayı kendisine gönderen editör veya alan editörü dışındaki kişilerle/yazarlarla çalışmayla ilgili olarak bilgi alışverişinde bulunmamalıdır.
• Kendisinden görüş istenen bir makaleyi editöre danışıp onay almadan başka bir hakeme göndermemelidir.
• Çalışmaya ilişkin verilerin gizlilik kuralına uyularak korunmasını ve saklanmasını sağlamakla yükümlüdür.
• Çalışmanın etik kurallara uygun olarak yürütülüp yürütülmediğini dikkate almalıdır.
• Değerlendirilen makaleyle çok benzeşen ve örtüşen başka bir makalenin varlığı söz konusu ise editör durumdan haberdar edilmelidir.
• Tutarsız ve etik dışılık içeren makalelerin yayınlanmasını önlemelidir.
• Hakemlikte kartel oluşturulamaz, hakem kendisine atıfta bulunmayan çalışmaları kötüleyemez veya kendisine atıf yapılmasını isteyemez.
• Çalışmanın eksik yönleri “yol gösterici” bir üslup ile belirtilmelidir.
• Çalışmayla ilgili görüş, değerlendirme ve önerilerini raporunda açık ve anlaşılır şekilde ifade etmeli ve gerekli durumlarda alanyazın verileriyle desteklemelidir.
• Makaleyi yayınlanmadan önce kendi araştırmalarında kullanmamalı ve başkalarının kullanmasına fırsat vermemelidirler.
• Makale hakemin araştırma konusu ise, yazarlar ve hakem o konuda bir yarış içinde ise, makale iade edilmeli ve bilgiler kullanılmamalıdır.
• Hakem, incelemekte olduğu yazının, kendi çalışmakta olduğu konuya ya da yayımlanmış olan bir eserine yakın olması ve bunun çıkar çatışması oluşturabileceği durumlarda duyarlı olmalıdır. Eğer böyle bir durum ortaya çıkarsa, yazıyı incelemeksizin derhal geri göndermeli ve editörü muhtemel çatışma ya da önyargıdan haberdar etmelidir.
• Hakem, kişisel ya da mesleki yakınlığı olan ve danışmanlığını yaptığı kişilerce kaleme alınmış eserleri, hakemliğin nesnelliğini etkileyebileceği gerekçesiyle, incelemeyi kabul etmemelidir.
• Hakem, değerlendirilmek üzere kendisine gönderilen yazıyı, gizli bir evrak olarak görmelidir.
• Hakem eleştirilerini, editörün ve yazarın anlayabilecekleri şekilde ifade etmeli ve desteklemelidir.
• Hakem, yazarların yapabilecekleri hatalı atıflar konusunda dikkatli olmalıdır.
• Hakem incelenmekte olduğu bir yazıyı, yazarın izni olmaksızın kullanmamalıdır. Eğer hakem yaptığı değerlendirmenin yararsız olduğunu anlarsa, etik olarak çalışmaya devam etmemelidir.
• Akademik kariyerinin başlangıcındaki araştırmacıların heveslerini kaçırmamak ve güvenlerini sarsmamak için kullanılan ifadelere özen gösterilmelidir.
• Değerlendirme raporunun, hakem tarafından son bir kez daha okunup, eksikliklerin giderilmesine yönelik öneriler içeren, eleştiriler için gereken kaynaklar ile desteklenmiş ve kolay anlaşılabilen bir metin olmasına özen gösterilmelidir.

Yazarların Sorumlulukları
Raporlama Standartları: Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisine gönderilen her çalışma özgün olmalıdır. Yazarlar, metnin daha önce herhangi bir dergide yayınlanmamış ve orijinal çalışmalar olduğunu taahhüt etmelidirler. Çalışmada kullanılan veriler, metinde titizlikle sunulmalıdır. Makaleler yeterli düzeyde detay ve kaynak bilgisi içermelidir. Hileli ve bilinçli yanlış ifadeler, etik olmayan durumlara yol açabileceğinden kabul edilemez. Ayrıca yazarlar derginin yazım kurallarına titizlikle riayet etmelidirler. Yazarlar hakemler, alan editörü ve baş editör tarafından istenilen değişiklikleri zamanında ve titiz bir şekilde yerine getirmelidir. Dergi editörlüğü tarafından yazarlardan istenilen her türlü bilgi, belge ve makale ile ilgili değişikliklerin en geç 15 gün içerisinde yapılarak sistem üzerinden gönderilmesi ve editörün bilgilendirilmesi gerekmektedir. Süresi içerisinde söz konusu isteklerin yerine getirilmemesi durumunda yazarların makaleyi geri çekmiş sayılacağı bilinmelidir.
Veri Erişimi ve Verilerin Elde Tutulması: Yazarlardan çalışmaları ile bağlantılı olarak değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyulabilecek ilgili ham veriyi sunmaları istenebilecektir. Dolayısıyla yazarlar, bu verilere erişimi sağlamaya hazır olmalı ve çalışmalarının yayınlanmasını takiben bu verileri makul bir süre elde tutmalıdırlar.
Özgünlük ve İntihal: Yazarlar tamamen özgün çalışma metinleri yazmalı ve eğer başkalarının çalışmalarını ve/veya kelimelerini kullanıyorlarsa bunlara uygun şekilde alıntı yapmalılardır. Yazarlar, Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi’ne makale göndererek, makalelerinin özgün ve etik standartlara uygun olduğunu, yararlanılan kaynakların atıflarının tam olarak yapıldığını ve basılmış/yayımlanmış ya da yayım aşamasındaki başka makalelerle benzerlik taşımadığını garanti etmiş olurlar. Bu bağlamda yazarlar çalışmalarını, bir intihal tespit yazılımından (ithenticate, turnitin vb.) geçirerek en fazla %20 oranında benzerlik taşıdığına dair bir belgeyi Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisinin sitesine yüklemelidir. Ayrıca derginin sisteminde yer alan Telif Formu, sorumlu yazar tarafından imzalanıp derginin sistemine yüklenmesi gerekir.
Dilimleme ve Birden Fazla Yerde Yayın: Yazarlar, genel olarak aynı araştırmayı tanımlayan metni, birden fazla makalede yayınlamamalıdır. Özelikle araştırma makalelerinde, mümkün mertebe dilimleme yapılmamalıdır. Yazarlar, aynı çalışma metnini birden fazla dergiye göndermemelidirler. Bu durum etik olmayan bir davranış olarak değerlendirilir. Yazarlar dergiye yükledikleri genişletilmiş ve gözden geçirilmiş bildirilerini makaleye dönüştürdüklerinde, makalenin ilk sayfasında, bu durumu dipnot olarak beyan etmeleri gerekir.
Kaynakların Beyanı: Başkalarının çalışmalardan alınan kaynakların beyanı, her zaman uygun şekilde yapılmalıdır. Yazarlar raporladıkları çalışmalarının esasını etkileyen önceki yayınlara atıf vermek zorundadır.
Çalışmanın Yazarlığı: Yazarlık; raporlanan çalışmanın kavramına, tasarımına, uygulamasına veya yorumuna anlamlı bir katkı yapan kişilerle sınırlı bir sıfat olmalıdır. Önemli katkıda bulunan tüm katılımcılar, ilk yazarı takiben listelenmelidir. Araştırma projesinde çeşitli açılardan dâhil olmuş kişiler mevcutsa, bunlar “katkıda bulunanlar” sıfatıyla beyan edilmeli veya listelenmelidir. Derginin editörü ve alan editörleri, sorumlu olan yazarı muhatap alırlar. Sorumlu yazar, gerekli bilgilendirmeleri diğer yazarlara yapar.
Yayınlanmış Çalışmalardaki Temel Hatalar: Bir yazar, yayımlanmış çalışması içerisinde önemli bir yanlışlık veya kusuru fark ederse, bu durumu acil olarak dergi editörüne bildirmeli ve mevcut yanlışlığın veya kusurun düzeltilmesi için editörle iş birliği sağlamalıdır. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, DergiPark sistemi üzerinden yayınlandığından dolayı bu tür değişiklik taleplerinin, derginin son sayısının yayımlandığı tarihten itibaren en geç 5 gün içerinde yapılması gerekir. Yazarların hataların düzeltilmesini sağlamak üzere editör ile birlikte çalışma yükümlülükleri bulunmaktadır. Vaktinde belirtilmeyen yayımlanmış makalelerdeki hataların ve yanlışlıkların sorumlulukları yazarlarına aittir.

ÇIKAR ÇATIŞMASI BEYANI

Yazarlar
Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi’nin genel yayın ilkelerine göre, sadece ilgili çalışmaya gerçek anlamda katkı sağlayan kişiler, yazar olarak dikkate alınır. Çalışmaları ile ilgili taraf olabilecek tüm kişisel ve finansal ilişkilerin bildirilmesinden yazarlar sorumludur. İş, danışmanlık, hisse sahibi, ücret, uzman ifade ödemesi gibi finansal ilişkiler çok kolay tespit edilebilir çıkar çatışmalarıdır ve derginin itibarını zayıflatması son derece olasıdır. Çıkar çatışması konusunu açıklığa kavuşturmak için, yazarlar gönderilen makaleleriyle birlikte editöre mektup niteliğinde hazırlanan bir belge ile herhangi bir çıkar çatışması olup olmadığını açıkça beyan etmekle yükümlüdürler. Yazarlar çıkar çatışması durumu bulunan çalışmalarını dergiye göndermemelidir. Editörler, bu tür çalışmaları yayınlamama veya iade etme yetkisine sahiptirler.
Hakemler
Hakemler, makale yazarları ile aralarında rekabet, iş birliği veya başka türlü ilişki veya bağlantılar sebebiyle ortaya çıkabilecek çıkar çatışmalarının var olduğu çalışmaları değerlendirmemelidir. Hakemlerin yazarlar, fon sağlayıcılar, editörler vb. gibi taraflar ile menfaat çatışması bulunmamalıdır.
Editörler
Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi baş ve alan editörleri, yazarlar tarafından dergiye teslim edilen metinlerdeki yayınlanmamış materyal, bilgi ve verilerin, yazarların açık ve yazılı izni olmaksızın, hiç kimse tarafından kendi çalışmasında kullanılmasına müsaade etmezler. Ortak yazarlı çalışmalarda, yazarlar arasında çıkar çatışması bulunmamalıdır. Yazarlar, çıkar çatışması olan çalışmalarını dergiye göndermemelidir. Editör, çıkar çatışması bulunan makaleleri yayınlamayabilir. Editör, makalenin tüm süreçlerinde, sadece sorumlu yazarı muhatap alır.