Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SURİYELİ MÜLTECİLER ve TÜRKİYE’DE MÜLTECİ SORUNU

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 40 - 51, 26.10.2017

Salem Khalaf Rüştü Ilgar

Öz

Bu çalışmada “mülteci”
kavramından hareketle, insan hakları ve mülteci bağlantılı olarak mülteci
hakları alanındaki ulusal ve uluslararası mevzuat ile ulusal mevzuattaki
yenilikler ve Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin mevcut varlığı
araştırılmıştır. Türkiye, tarihinin en büyük göç hareketlerinden biriyle karşı
karşıyadır. Nisan 2011’den itibaren Türkiye’ye sığınmaya başlayan Suriyelilerin
sayısı 2015 yılı sonu itibariyle resmi verilere göre 2.764.500 üzerindedir.
Sığınmacı sayısının ve sığınma süresinin öngörüleri fazlasıyla aşması ve
sürecin büyük bir belirsizlik içine girmesi büyük bir problem oluşturmaktadır.
Eğer Suriye’den Türkiye’ye göç edenlerin algılamaları ve göçler hakkında tam
bir anlayışa sahip olunduğu takdirde, bu insanlık krizine bir çözüm
bulunabileceğine inanılmaktadır.


Mülteci ve
sığınmacı kavramlarının Türk mevzuatında ayrı ayrı düzenlenmesi, Türkiye’nin
Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesi’ne ve Mültecilerin Hukuki
Statüsüne İlişkin 1967 Protokolü’ne koyduğu coğrafi çekince ve son yıllarda
artan mülteci akınları, Türkiye’nin mülteci hareketleri ve mülteci hakları
konusunda yeni düzenlemelere ve politikalara ihtiyaç duyduğunu göstermiştir.
6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ve Geçici Koruma
Yönetmeliği ile mültecilerin korunması hususunda önemli hukuksal ve idarî
değişiklikler yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Mülteci sığınmacı insan hareketliliği Suriyeli haklar

Kaynakça

  • AFAD (2015). Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar. 2013 Saha Araştırması Sonuçları. Ankara
  • Ağır, O. ve Sezik, M., (2015). Suriye’den Türkiye’ye yaşanan göç dalgasından kaynaklanan güvenlik sorunları. Birey ve Toplum, 5(9).
  • Altunışık, C. ve Yıldırım, Şahin M. (2002). Mülteci haklarının korunması, Ankara: Ankara Barosu Yayınları.
  • BBC 2015 Suriyeli mülteciler dosyası: Misafirlik uzadı mı?, http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/10/151005_suriyeli_multeciler(Erişim Tarihi: 11. 05. 2016).
  • Benhabib, S. (2006). Ötekilerin hakları-yabancılar, yerliler, vatandaşlar. (B. Akkıyal, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • BMMYK. (2016). Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği‘nin 2013 yılı Bildirgesi sayfa 3. http://www.unhcr.org/turkey/home.php?content=640, (Erişim Tarihi: 13. 10. 2015).
  • Boyraz,Z. (2015). Türkiye'de göçmen sorununa örnek Suriyeli mülteciler. ZeitschriftFürDieWelt der Türken, Journal of World of Turks, 7(2).
  • Castles, S. ve Miller M. ( 2008). Göçler çağı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları Cenevre Sözleşmesi, 1951 Mültecilerin Hukuki Durumlarına İlişkin Sözleşme http://www.hyd.org.tr/?pid=294 (Erişim Tarihi: 16. 08. 2013).
  • Cholewinski, R. (2004). “Overview of social and economic rights of refugees and asylum seekers in Europe: International obligations – Education and Employment”, ECRE Conference on Social and Economic Rights of Refugees and AsylumSeekers –Education and Employment.
  • Coleman, N. (2003). “Non-Refoulement Revised. Renewed Review of the Status of the Principle of Non-Refoulement as Customary International Law”, European Journal of Migration and Law, (5).
  • Deniz, T. (2014). Uluslararası göç sorunu perspektifinde Türkiye. Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü. TSA / Yıl: 18, 1.
  • Deniz, O. (2009). Mülteci hareketleri açısından Van kentinin durumu ve kentteki mültecilerin demografik profili. Doğu Coğrafya Dergisi, 22.
  • Erdoğan M. M. (2015). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum. Bilgi Üniversitesi Yayınevi, s.147, İstanbul.
  • Erdoğan M. M. ve Ünver C. (2015). Türk iş dünyasının Türkiye’deki Suriyeliler konusunda görüş, beklenti ve önerileri, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Yayın No:353, Matsa Basımevi, Ankara
  • Erçoban, P. (2014). Türkiye’ye sığınan Suriyeliler misafir Değil, mülteci, Söyleşi, E. C. Dağlıoğlu, 11.01.2014,
  • Foster, M. (2007). International Reugee Law and Socio-Economic Rihgts, Cambridge:Cambridge University Press.
  • Güçtürk, Y. (2014). Sürgün ile savaş arasında Suriyeli mülteciler, Siyaset. Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA), Ankara, Erişim Tarihi. : Mayıs 2015 , http://setav.org/ tr/5-soru-surgun-ile-savas-arasinda-suriyeli-multeciler/yorum/18059.
  • Hathaway, James C. (1991). The law of refugee status, Toronto: Butterworths.
  • Hein, J. (1993). Refugees, immigrants and state, Annual Review of Sociology,19, 43-59.
  • http://ilticavegocmenlik.tr.gg/M.ue.lteci-Nedir.htm; (Erişim Tarihi: 11. 05. 2016).
  • http://www.hyd.org.tr/multecielkitabi/kitap17_.asp?idm=mands(Erişim Tarihi: 13. 10. 2015).
  • http://www.agos.com.tr/haber.php?seo=turkiyeyesiginan-suriyeliler-misafir-degil-multeci&haberid=6419(Erişim Tarihi: 11. 05. 2016).
  • http://www.hyd.org.tr/?pid=296 1994 Yönetmeliği, Türkiye‘ye İltica Eden Veya Başka Bir Ülkeye Gitmek İçin Türkiye‘den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar İle Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara Ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 1994 (Erişim Tarihi: 13. 10. 2015).
  • http://t24.com.tr/haber/igneyi-avrupa-ve-abdyecuvaldizi-kendimize-turkiyede-gocmen-algisi, 244595, Elitok, S. (2013). İğneyi Avrupa ve ABD’ye; Çuvaldızı Kendimize: Türkiye’de Göçmen Algısı, 22.11.2013, (Erişim Tarihi: 13. 10. 2015).
  • http://www.huffingtonpost.com/entry/turkey-syrian-refugees_us_55fbd728e4b08820d9183073 "Turkey Has SpentNearly $8 BillionCaringFor2.2MillionSyrianRefugees".TheHuffington Post. 18 September 2015, (Erişim Tarihi: 11. 05. 2016).
  • https://www.afad.gov.tr/tr/IcerikDetay1.aspx?ID=16&IcerikID=848AFAD 2015 (Erişim Tarihi: 13. 10. 2015).
  • İçduygu, A. ve Toktas, S., (2005). Yurtdışından gelenlerin nicelik ve niteliklerinin tespitinde sorunlar, sayı 12,. TUBA Raporları, Ankara:
  • İçduygu, A. ve Sirkeci, H., (1999). Cumhuriyet dönemi Türkiye‘sinde göç hareketleri, 75 Yılda Köylerden Şehirlere, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • Kahya, Ö. ve Sallan G. S., (2013). Bir uydu kent örneği olarak Isparta’dan sığınmacılık sorunun görünümleri. VII. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı II. 02-05 Ekim 2013, Muğla.
  • Karal, D. (2013). Zorunlu göçe global bir bakış, Analist Dergisi, 31, İstanbul.
  • Kartal, B. ve Başçı, E.,(2014). Türkiye’ye yönelik mülteci ve sığınmacı hareketleri, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2).
  • Keser A. ve Meral E., (2016). Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağının düşürülmesi: Uluslararası anlaşmalar ve hukuk çerçevesinde bir inceleme, Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(1), 29-44.
  • Kirişçi, K. (1996). “Coerced immigrants: Refugees of Turkish origins since 1945”, International Migration, 34(3), 385-412.
  • Marouf F. andAnger D. (2009). Socio-economic rights and refugee status: Deepening the dialogue between human rights and refugee law, American Journal of International Law, (103).
  • Orhan, O. (2014). Suriye’ye komşu ülkelerde Suriyeli mültecilerin durumu: Bulgular, sonuçlar ve öneriler”, ORSAM Yayını, Rapor No: 189.
  • Oytun, O. ve Gündoğar, S. S. (2015). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye etkileri raporu, ORSAM- TESEV Rapor No: 195, Ankara.
  • Özer, İ. (2004). Kentleşme, kentlileşme ve kentsel değişme, Ekin Kitabevi, Bursa.
  • Reçber, S. (2014). Hayatın yok yerindekiler: Mülteciler ve sığınmacılar. VI. Sosyal İnsan Hakları Ulusal Sempozyumu. 2014.
  • Regional Refugee and Resilience Plan 2016-2017. http://www.3rpsyriacrisis.org/wp content/uploads/2016/02/Turkey-2016-Regional-Refugee-Resilience-Plan.pdf. in Response to the Syria Crisis Turkey
  • Sander, O., (2008). Siyasi Tarih (1918-1994), İmge Yayınevi, Ankara
  • Şahin, Y. (2010). Kentleşme Politikası, Murathan Yayınevi, Trabzon
  • T.C. İçişleri Bakanlığı 2016. 2015 Türkiye Göç Raporu, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları Yayın No: 35, Nisan, 2016, Göç Politika Ve Projeleri Dairesi Başkanlığı, Ankara
  • Tunç, A.Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2, 29 - 63
  • UN Refugee Agency. (2015). http://www.unhcr.org.tr/?content=28&page=29, (Erişim Tarihi: 07. 05. 2016). http://data.unhcr.org/syrianrefugees/regional.php 2016, (Erişim Tarihi: 07. 05. 2016). http://data.unhcr.org/syrianrefugees/regional.php 2017 (Erişim Tarihi: 27. 04. 2017).
  • Ünal, S.(2014). Türkiye’nin beklenmedik konukları: “Öteki” bağlamında yabancı göçmen ve mülteci deneyimi, Journal of World of Turks, 6(3).
  • Weiner, M. (1996). Bad neighbors bad neighborhoods: An inquiry into the causes of refugee flows, International Security, 21(1), 5-42.

SYRIAN REFUGEES AND REFUGEE ISSUE IN TURKEY

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 40 - 51, 26.10.2017

Salem Khalaf Rüştü Ilgar

Öz

This study will research, new national and international legislation,
within the context of refugees, the relation between refugee and human rights
and the situation of the Syrian refugees in Turkey. Turkey is facing one of the
greatest immigrations in its history. According to the official data, the
number of the Syrians who have taken migrated in Turkey at the end of the year
2015 since April 2011 is more than 2 000 000. The fact that the number of migrated
and time of taking refuge have significantly surpassed the numbers, which were
expected, and that there is much uncertainty in this process a major problem. It is certain that should there be a full understanding about migration
and migrants perceptions from Syria to Turkey, for solution to this
humanitarian crisis be found.



Turkey’s treating the concepts of refugee and asylum seeker separately,
the geographical reservations about the 1951 Covenant on the Legal Status of
Refugees and the 1967 Protocol on the Legal Status of Refugees, and the influx
of refugees in the last years have revealed that Turkey urgently needs new
regulations and policies about the refugee rights and refugee influxes. Both
with the Law on Foreigners and International Protection number 6458 and the
Regulation on Temporary Protection there has been significant legal and administrative
changes for the protection of refugees. 

Anahtar Kelimeler

Refugee asylum seeker human mobility Syrian rights

Kaynakça

  • AFAD (2015). Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar. 2013 Saha Araştırması Sonuçları. Ankara
  • Ağır, O. ve Sezik, M., (2015). Suriye’den Türkiye’ye yaşanan göç dalgasından kaynaklanan güvenlik sorunları. Birey ve Toplum, 5(9).
  • Altunışık, C. ve Yıldırım, Şahin M. (2002). Mülteci haklarının korunması, Ankara: Ankara Barosu Yayınları.
  • BBC 2015 Suriyeli mülteciler dosyası: Misafirlik uzadı mı?, http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/10/151005_suriyeli_multeciler(Erişim Tarihi: 11. 05. 2016).
  • Benhabib, S. (2006). Ötekilerin hakları-yabancılar, yerliler, vatandaşlar. (B. Akkıyal, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • BMMYK. (2016). Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği‘nin 2013 yılı Bildirgesi sayfa 3. http://www.unhcr.org/turkey/home.php?content=640, (Erişim Tarihi: 13. 10. 2015).
  • Boyraz,Z. (2015). Türkiye'de göçmen sorununa örnek Suriyeli mülteciler. ZeitschriftFürDieWelt der Türken, Journal of World of Turks, 7(2).
  • Castles, S. ve Miller M. ( 2008). Göçler çağı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları Cenevre Sözleşmesi, 1951 Mültecilerin Hukuki Durumlarına İlişkin Sözleşme http://www.hyd.org.tr/?pid=294 (Erişim Tarihi: 16. 08. 2013).
  • Cholewinski, R. (2004). “Overview of social and economic rights of refugees and asylum seekers in Europe: International obligations – Education and Employment”, ECRE Conference on Social and Economic Rights of Refugees and AsylumSeekers –Education and Employment.
  • Coleman, N. (2003). “Non-Refoulement Revised. Renewed Review of the Status of the Principle of Non-Refoulement as Customary International Law”, European Journal of Migration and Law, (5).
  • Deniz, T. (2014). Uluslararası göç sorunu perspektifinde Türkiye. Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü. TSA / Yıl: 18, 1.
  • Deniz, O. (2009). Mülteci hareketleri açısından Van kentinin durumu ve kentteki mültecilerin demografik profili. Doğu Coğrafya Dergisi, 22.
  • Erdoğan M. M. (2015). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum. Bilgi Üniversitesi Yayınevi, s.147, İstanbul.
  • Erdoğan M. M. ve Ünver C. (2015). Türk iş dünyasının Türkiye’deki Suriyeliler konusunda görüş, beklenti ve önerileri, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Yayın No:353, Matsa Basımevi, Ankara
  • Erçoban, P. (2014). Türkiye’ye sığınan Suriyeliler misafir Değil, mülteci, Söyleşi, E. C. Dağlıoğlu, 11.01.2014,
  • Foster, M. (2007). International Reugee Law and Socio-Economic Rihgts, Cambridge:Cambridge University Press.
  • Güçtürk, Y. (2014). Sürgün ile savaş arasında Suriyeli mülteciler, Siyaset. Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA), Ankara, Erişim Tarihi. : Mayıs 2015 , http://setav.org/ tr/5-soru-surgun-ile-savas-arasinda-suriyeli-multeciler/yorum/18059.
  • Hathaway, James C. (1991). The law of refugee status, Toronto: Butterworths.
  • Hein, J. (1993). Refugees, immigrants and state, Annual Review of Sociology,19, 43-59.
  • http://ilticavegocmenlik.tr.gg/M.ue.lteci-Nedir.htm; (Erişim Tarihi: 11. 05. 2016).
  • http://www.hyd.org.tr/multecielkitabi/kitap17_.asp?idm=mands(Erişim Tarihi: 13. 10. 2015).
  • http://www.agos.com.tr/haber.php?seo=turkiyeyesiginan-suriyeliler-misafir-degil-multeci&haberid=6419(Erişim Tarihi: 11. 05. 2016).
  • http://www.hyd.org.tr/?pid=296 1994 Yönetmeliği, Türkiye‘ye İltica Eden Veya Başka Bir Ülkeye Gitmek İçin Türkiye‘den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar İle Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara Ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 1994 (Erişim Tarihi: 13. 10. 2015).
  • http://t24.com.tr/haber/igneyi-avrupa-ve-abdyecuvaldizi-kendimize-turkiyede-gocmen-algisi, 244595, Elitok, S. (2013). İğneyi Avrupa ve ABD’ye; Çuvaldızı Kendimize: Türkiye’de Göçmen Algısı, 22.11.2013, (Erişim Tarihi: 13. 10. 2015).
  • http://www.huffingtonpost.com/entry/turkey-syrian-refugees_us_55fbd728e4b08820d9183073 "Turkey Has SpentNearly $8 BillionCaringFor2.2MillionSyrianRefugees".TheHuffington Post. 18 September 2015, (Erişim Tarihi: 11. 05. 2016).
  • https://www.afad.gov.tr/tr/IcerikDetay1.aspx?ID=16&IcerikID=848AFAD 2015 (Erişim Tarihi: 13. 10. 2015).
  • İçduygu, A. ve Toktas, S., (2005). Yurtdışından gelenlerin nicelik ve niteliklerinin tespitinde sorunlar, sayı 12,. TUBA Raporları, Ankara:
  • İçduygu, A. ve Sirkeci, H., (1999). Cumhuriyet dönemi Türkiye‘sinde göç hareketleri, 75 Yılda Köylerden Şehirlere, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • Kahya, Ö. ve Sallan G. S., (2013). Bir uydu kent örneği olarak Isparta’dan sığınmacılık sorunun görünümleri. VII. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı II. 02-05 Ekim 2013, Muğla.
  • Karal, D. (2013). Zorunlu göçe global bir bakış, Analist Dergisi, 31, İstanbul.
  • Kartal, B. ve Başçı, E.,(2014). Türkiye’ye yönelik mülteci ve sığınmacı hareketleri, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2).
  • Keser A. ve Meral E., (2016). Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağının düşürülmesi: Uluslararası anlaşmalar ve hukuk çerçevesinde bir inceleme, Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(1), 29-44.
  • Kirişçi, K. (1996). “Coerced immigrants: Refugees of Turkish origins since 1945”, International Migration, 34(3), 385-412.
  • Marouf F. andAnger D. (2009). Socio-economic rights and refugee status: Deepening the dialogue between human rights and refugee law, American Journal of International Law, (103).
  • Orhan, O. (2014). Suriye’ye komşu ülkelerde Suriyeli mültecilerin durumu: Bulgular, sonuçlar ve öneriler”, ORSAM Yayını, Rapor No: 189.
  • Oytun, O. ve Gündoğar, S. S. (2015). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye etkileri raporu, ORSAM- TESEV Rapor No: 195, Ankara.
  • Özer, İ. (2004). Kentleşme, kentlileşme ve kentsel değişme, Ekin Kitabevi, Bursa.
  • Reçber, S. (2014). Hayatın yok yerindekiler: Mülteciler ve sığınmacılar. VI. Sosyal İnsan Hakları Ulusal Sempozyumu. 2014.
  • Regional Refugee and Resilience Plan 2016-2017. http://www.3rpsyriacrisis.org/wp content/uploads/2016/02/Turkey-2016-Regional-Refugee-Resilience-Plan.pdf. in Response to the Syria Crisis Turkey
  • Sander, O., (2008). Siyasi Tarih (1918-1994), İmge Yayınevi, Ankara
  • Şahin, Y. (2010). Kentleşme Politikası, Murathan Yayınevi, Trabzon
  • T.C. İçişleri Bakanlığı 2016. 2015 Türkiye Göç Raporu, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları Yayın No: 35, Nisan, 2016, Göç Politika Ve Projeleri Dairesi Başkanlığı, Ankara
  • Tunç, A.Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2, 29 - 63
  • UN Refugee Agency. (2015). http://www.unhcr.org.tr/?content=28&page=29, (Erişim Tarihi: 07. 05. 2016). http://data.unhcr.org/syrianrefugees/regional.php 2016, (Erişim Tarihi: 07. 05. 2016). http://data.unhcr.org/syrianrefugees/regional.php 2017 (Erişim Tarihi: 27. 04. 2017).
  • Ünal, S.(2014). Türkiye’nin beklenmedik konukları: “Öteki” bağlamında yabancı göçmen ve mülteci deneyimi, Journal of World of Turks, 6(3).
  • Weiner, M. (1996). Bad neighbors bad neighborhoods: An inquiry into the causes of refugee flows, International Security, 21(1), 5-42.
Toplam 46 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Makaleler
Yazarlar

Salem Khalaf

Rüştü Ilgar

Yayımlanma Tarihi 26 Ekim 2017
Gönderilme Tarihi 26 Ekim 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017Cilt: 2 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Khalaf, S., & Ilgar, R. (2017). SURİYELİ MÜLTECİLER ve TÜRKİYE’DE MÜLTECİ SORUNU. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(2), 40-51.