Research Article
BibTex RIS Cite

Year 2019, Volume: 4 Issue: 2, 93 - 105, 26.10.2019

ÖMER Alp

Abstract

References

  • Ağaoğulları, M. Z. & Papuççuoğlu, M. B. (2016) Türk Pulları Spesiyalize Kataloğu – Osmanlı İmparatorluğu 1840-1922, Cilt: 1, Yazmat Matbaacılık, İstanbul.
  • Ağaoğulları, M. Z. & Papuççuoğlu, M. B. (2018) İSFİLA Türk Pulları Kataloğu 1863-2017, Artek Tasarım ve Basım Ltd. Şti., İstanbul.
  • Alp, Ö. (2019a). 1921 Yılı Türk Pulları - Birinci Adana Serisi, http://koleksiyonodasi.com/1921-yili-turk-pullari/ (16.05.2019).
  • Alp, Ö. (2019b). Türk Pullarında Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Ayrımı, http://koleksiyonodasi.com/cumhuriyet-donemi-turk-pullari/ (16.05.2019).
  • Akoba M. M. (1963) Türkiye’de Pul ve Pulculuk, Ceylan Yayınları, İstanbul.
  • Australian Philatelic Federation (APF), https://apf.org.au/wp-content/uploads/2016/02/Cinderellas.pdf (08.06.2016).
  • Brandt, O. & Ceylan, S. (1953). Türk Postaları İlk Filatelik Damga ve Mühürleri 1863 - 1920 (Premiers Marques Postales Philateliques de la Turquie), Pulhan Matbaası, İstanbul.
  • Çızakça, M. (1980). "Price History and the Bursa Silk Industry: A Study in Ottoman Industrial Decline, 1550-1650" The Journal of Economic History, Vol. 40, No. 3 (Sep.), pp. 533-550.
  • Dalsar, F. (1960). Türk Ticaret ve Sanayi Tarihinde Bursa’da İpekçilik, İstanbul Üniversitesi Yayın Nu: 856, İktisat Fakültesi Yayın Nu: 116. İstanbul.
  • Demirkol, K. (2017). Evrak-ı Sahîha İdaresi: Osmanlı İmparatorluğu’nda Resmi Evrakların Tekelleşmesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt: 6 Sayı: 2, ss. 873-896.
  • Düzenli, Ş. & Kavuran, T. (2004). Görsel İletişim Aracı Olan Pul’un Tarihi Gelişimi ve Grafik Ürün Olarak Önemi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık, Cilt : 28, No:2, ss. 187-204.
  • Ebner, R. (2018). Report of The FIP Revenue Commission to FIP Congress in Bangkok, Thailand on 2 December, http://www.fip-revenue.org/pag/FIP_Revenue_Commission_Report2018.pdf (08.06.2019).
  • Falay, N. (1996). Maliye Tarihi, Filiz Kitabevi, İstanbul.
  • Fédération Internationale de Philatélie (FIP) (2018). Special Regulations for the Evaluation of Revenue Exhibits at F.I.P. Exhibitions https://www.f-i-p.ch/wp-content/uploads/Revenues.pdf (16.05.2019).
  • Fédération Internationale de Philatélie (FIP)http://www.fip-revenue.org/pag/Retrospection&Current_Situation_of_ChineseRevenuePhilately.pdf (16.05.2019).
  • Garmiryan, A. N. (1976), İlk Aylı Posta Pulları Emisyonunun 100. Yıldönümü, Türk Pulculuğu, Yıl: 2, sayı: 9, Eylül, İnkılap ve Aka Basımevi, İstanbul, ss. 8-9, (devamı s. 22).
  • Garmiryan, A. N. (1979). Birinci Adana Serisi, İstanbul Grafik Sanatlar Matbaası, İstanbul.
  • Garmiryan, A. N. (1988). İlk Türk Pulları: Tuğralı Pullar, Burak Pul Evi Yayınları No:2, İstanbul.
  • Gülensoy, T. (1989). Orhun’dan Anadolu’ya Türk Damgaları – Damgalar, İmler, Enler, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayın Nu.: 51, Pamuk Ofset, İstanbul.
  • Günalan, R. (2005). XVI. Yüzyılda Bâb-ı Defterî Teşkilatı ve Maliye Ahkâm Defterleri, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
  • Ivester, H. (2009) The Stamp Act of 1765 – A Serendipitous Find, The Revenue Journal, The Revenue Society, Vol. XX, No. 3, December, pp. 87–89.
  • Katz F. P. (2015). Dulos, Not Duloz: Pierre Edelestand Stanislas Dulos (1820-1874), Collectors Club Philatelist Vol. 94, No. 2, March-April, pp. 99-105.
  • Kuyaş, S. M. (1971), Başlangıçtan Bu Yana Türk Pulları Kolleksiyonu, Türk Fila, Aylık Pul Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 2, Ocak, ss. 30-34.
  • Kuyaş, T. (1975). Ankara Hükümeti Pulları ve Yabancı Katalogların Tutumu, Türk Pulculuğu, Sayı: 2, Mart, İstanbul İnkılâp ve Aka Basımevi, ss. 2-3.
  • Yong L. (2018). Retrospection & Current Situation of Chinese Revenue Philately, FIP Revenue Commission Articles, July 10, pp. 1-7.
  • Madran, E. (1980). Posta Hizmetlerinin Doğuşu: Bölüm 3, Koleksiyon, Filateli ve Nümismatik Dergisi, Nisan, Sayı: 11, ss.31-34.
  • Maliye Bakanlığı (2000). İhsaiyatı-ı Maliye (Maliye İstatistikleri) (1885-1909), (çev.) TÜMER, Fehmi, Yayın Nu: 2000/357, Ankara.
  • Mayo, M. M. (1990). Anatolia, Copyright & Published by Menachim Max Mayo, Ivy, Va.
  • Mcdonald, W. T. (2001). Revenues of Ottoman Empire and Republic of Turkey, Published by James Bendon Ltd. 2nd Edition, Limassol, Cyprus.
  • Morgan, E. S. & Morgan, H. M. (1995). The Stamp Act Crisis: Prologue to Revolution, The University of North Canolina Press, 3rd Edition.
  • Pakalın, M. Z. (1977). Maliye Teşkilâtı Tarihi (1442-1930), Ankara: Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayını, Ankara.
  • Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü - I, MEB yayınları Nu: 2505, İstanbul.
  • Passer A. (1938). The Stamps of Turkey, The Royal Philatelic Society, London.
  • Pays, R., “Lancé par le collectionneur Georges Herpin, le terme « philatélie » est né il y a 150 ans” http://www.ladressemuseedelaposte.fr/Lance-par-le-collectionneur (16.05.2019).
  • Pulhan, A. N. (1973). Türk Pulları Kataloğu XII, Fen Fakültesi Basımevi, İstanbul.
  • Podger, C. J. (1997). Cyprus Revenue Stamps, 1872-1997, Publisher: C.J.Podger. Farnham.
  • Rizi, E. (1979). Külkedisi (Cindella) Pulları: 2, Koleksiyon, Filateli-Nümismatik Dergisi, Nisan Mayıs, Sayı: 4, ss. 9-12.
  • Revenue Society, http://revenuesociety.org.uk/ (16.05.2019).
  • Smith, D. (2010). Adelaide Stampshow 2010 Asia Pacific Exhibitor, November, Vol.: 23, No: 4, pp. 236-239.
  • Smith, D. (2011). Revenues & Perfins: Private Revenue Perfins by Dave Elsmore & David Coath, Asia Pacific Exhibitor, August, pp. 197-200.
  • Sudi, S. (1996), Osmanlı Vergi Düzeni, (Defter-i Muktesid), (haz.) ÜNAL, Mehmet Ali, Isparta.
  • Süleymaniye, E. E. (2010). Osmanlı İmparatorluğu ve Erken Dönem Cumhuriyet Fiskâlleri, Dumat Ofset, Ankara.
  • Şener A. (2007). Sona Doğru Osmanlı, Osmanlı Ekonomisi ve Maliyesi Üzerine Yazılar, Birleşik Yayınevi, Ankara.
  • Yazıcı, N, (1999). Tanzimat Dönemi Osmanlı Haberleşme Kurumu, Osmanlı Ansiklopedisi, Cilt: 3, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
  • Xanthakis, G. (1997). The Flora of the Ottoman Empire – Revenue Stamps Found on The Island of Crete (1830-1897), Kazanakis graphics Ltd., Heraklion, Crete.

OSMANLI MALİYESİNDE VARİDATIN TAHSİL YÖNTEMİ OLARAK FİSKÂL PULLAR (1830-1873: MATBU FİSKALLER)

Year 2019, Volume: 4 Issue: 2, 93 - 105, 26.10.2019

ÖMER Alp

Abstract

Bu çalışmada, Osmanlı malî yapısında, vergi ve
benzeri gelirlerin tahsil yöntemi olarak kullanılan fiskâl pullar
incelenmektedir. Fiskâl pullar Osmanlı maliyesinde gelirin toplanmasında önemli
bir rol üstlenmiştir. Fiskâl pullar koleksiyoncuların ilgisine mazhar olmakla
birlikte, Maliye bilimi açısından tarihi süreç haricinde hiç incelenmemiş bir
alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Amacımız bu konudaki eksikliği filatelik
bilgiyle harmanlayıp maliye bilimi açısından değerlendirmektir. Bu amaca uygun
olarak öncelikle Türk posta tarihi kısaca anlatılmakta ardından Osmanlı matbu
fiskâl pulları ele alınmaktadır. Çalışmanın ilerleyen aşamalarında filatelik
kaynaklar ile maliye tarihi kaynakları arasında uyumsuzlukların olduğu
görülmüştür. Somut bulgulara dayanarak, maliye tarihi kaynaklarında, fiskâl
pulların tarihi süreciyle ilgili önemli hataların olduğu tesbit edilmiştir.

Keywords

maliye tarihi fiskâl pullar filateli evrak-ı sahiha damgalı kağıt

References

  • Ağaoğulları, M. Z. & Papuççuoğlu, M. B. (2016) Türk Pulları Spesiyalize Kataloğu – Osmanlı İmparatorluğu 1840-1922, Cilt: 1, Yazmat Matbaacılık, İstanbul.
  • Ağaoğulları, M. Z. & Papuççuoğlu, M. B. (2018) İSFİLA Türk Pulları Kataloğu 1863-2017, Artek Tasarım ve Basım Ltd. Şti., İstanbul.
  • Alp, Ö. (2019a). 1921 Yılı Türk Pulları - Birinci Adana Serisi, http://koleksiyonodasi.com/1921-yili-turk-pullari/ (16.05.2019).
  • Alp, Ö. (2019b). Türk Pullarında Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Ayrımı, http://koleksiyonodasi.com/cumhuriyet-donemi-turk-pullari/ (16.05.2019).
  • Akoba M. M. (1963) Türkiye’de Pul ve Pulculuk, Ceylan Yayınları, İstanbul.
  • Australian Philatelic Federation (APF), https://apf.org.au/wp-content/uploads/2016/02/Cinderellas.pdf (08.06.2016).
  • Brandt, O. & Ceylan, S. (1953). Türk Postaları İlk Filatelik Damga ve Mühürleri 1863 - 1920 (Premiers Marques Postales Philateliques de la Turquie), Pulhan Matbaası, İstanbul.
  • Çızakça, M. (1980). "Price History and the Bursa Silk Industry: A Study in Ottoman Industrial Decline, 1550-1650" The Journal of Economic History, Vol. 40, No. 3 (Sep.), pp. 533-550.
  • Dalsar, F. (1960). Türk Ticaret ve Sanayi Tarihinde Bursa’da İpekçilik, İstanbul Üniversitesi Yayın Nu: 856, İktisat Fakültesi Yayın Nu: 116. İstanbul.
  • Demirkol, K. (2017). Evrak-ı Sahîha İdaresi: Osmanlı İmparatorluğu’nda Resmi Evrakların Tekelleşmesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt: 6 Sayı: 2, ss. 873-896.
  • Düzenli, Ş. & Kavuran, T. (2004). Görsel İletişim Aracı Olan Pul’un Tarihi Gelişimi ve Grafik Ürün Olarak Önemi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık, Cilt : 28, No:2, ss. 187-204.
  • Ebner, R. (2018). Report of The FIP Revenue Commission to FIP Congress in Bangkok, Thailand on 2 December, http://www.fip-revenue.org/pag/FIP_Revenue_Commission_Report2018.pdf (08.06.2019).
  • Falay, N. (1996). Maliye Tarihi, Filiz Kitabevi, İstanbul.
  • Fédération Internationale de Philatélie (FIP) (2018). Special Regulations for the Evaluation of Revenue Exhibits at F.I.P. Exhibitions https://www.f-i-p.ch/wp-content/uploads/Revenues.pdf (16.05.2019).
  • Fédération Internationale de Philatélie (FIP)http://www.fip-revenue.org/pag/Retrospection&Current_Situation_of_ChineseRevenuePhilately.pdf (16.05.2019).
  • Garmiryan, A. N. (1976), İlk Aylı Posta Pulları Emisyonunun 100. Yıldönümü, Türk Pulculuğu, Yıl: 2, sayı: 9, Eylül, İnkılap ve Aka Basımevi, İstanbul, ss. 8-9, (devamı s. 22).
  • Garmiryan, A. N. (1979). Birinci Adana Serisi, İstanbul Grafik Sanatlar Matbaası, İstanbul.
  • Garmiryan, A. N. (1988). İlk Türk Pulları: Tuğralı Pullar, Burak Pul Evi Yayınları No:2, İstanbul.
  • Gülensoy, T. (1989). Orhun’dan Anadolu’ya Türk Damgaları – Damgalar, İmler, Enler, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayın Nu.: 51, Pamuk Ofset, İstanbul.
  • Günalan, R. (2005). XVI. Yüzyılda Bâb-ı Defterî Teşkilatı ve Maliye Ahkâm Defterleri, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
  • Ivester, H. (2009) The Stamp Act of 1765 – A Serendipitous Find, The Revenue Journal, The Revenue Society, Vol. XX, No. 3, December, pp. 87–89.
  • Katz F. P. (2015). Dulos, Not Duloz: Pierre Edelestand Stanislas Dulos (1820-1874), Collectors Club Philatelist Vol. 94, No. 2, March-April, pp. 99-105.
  • Kuyaş, S. M. (1971), Başlangıçtan Bu Yana Türk Pulları Kolleksiyonu, Türk Fila, Aylık Pul Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 2, Ocak, ss. 30-34.
  • Kuyaş, T. (1975). Ankara Hükümeti Pulları ve Yabancı Katalogların Tutumu, Türk Pulculuğu, Sayı: 2, Mart, İstanbul İnkılâp ve Aka Basımevi, ss. 2-3.
  • Yong L. (2018). Retrospection & Current Situation of Chinese Revenue Philately, FIP Revenue Commission Articles, July 10, pp. 1-7.
  • Madran, E. (1980). Posta Hizmetlerinin Doğuşu: Bölüm 3, Koleksiyon, Filateli ve Nümismatik Dergisi, Nisan, Sayı: 11, ss.31-34.
  • Maliye Bakanlığı (2000). İhsaiyatı-ı Maliye (Maliye İstatistikleri) (1885-1909), (çev.) TÜMER, Fehmi, Yayın Nu: 2000/357, Ankara.
  • Mayo, M. M. (1990). Anatolia, Copyright & Published by Menachim Max Mayo, Ivy, Va.
  • Mcdonald, W. T. (2001). Revenues of Ottoman Empire and Republic of Turkey, Published by James Bendon Ltd. 2nd Edition, Limassol, Cyprus.
  • Morgan, E. S. & Morgan, H. M. (1995). The Stamp Act Crisis: Prologue to Revolution, The University of North Canolina Press, 3rd Edition.
  • Pakalın, M. Z. (1977). Maliye Teşkilâtı Tarihi (1442-1930), Ankara: Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayını, Ankara.
  • Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü - I, MEB yayınları Nu: 2505, İstanbul.
  • Passer A. (1938). The Stamps of Turkey, The Royal Philatelic Society, London.
  • Pays, R., “Lancé par le collectionneur Georges Herpin, le terme « philatélie » est né il y a 150 ans” http://www.ladressemuseedelaposte.fr/Lance-par-le-collectionneur (16.05.2019).
  • Pulhan, A. N. (1973). Türk Pulları Kataloğu XII, Fen Fakültesi Basımevi, İstanbul.
  • Podger, C. J. (1997). Cyprus Revenue Stamps, 1872-1997, Publisher: C.J.Podger. Farnham.
  • Rizi, E. (1979). Külkedisi (Cindella) Pulları: 2, Koleksiyon, Filateli-Nümismatik Dergisi, Nisan Mayıs, Sayı: 4, ss. 9-12.
  • Revenue Society, http://revenuesociety.org.uk/ (16.05.2019).
  • Smith, D. (2010). Adelaide Stampshow 2010 Asia Pacific Exhibitor, November, Vol.: 23, No: 4, pp. 236-239.
  • Smith, D. (2011). Revenues & Perfins: Private Revenue Perfins by Dave Elsmore & David Coath, Asia Pacific Exhibitor, August, pp. 197-200.
  • Sudi, S. (1996), Osmanlı Vergi Düzeni, (Defter-i Muktesid), (haz.) ÜNAL, Mehmet Ali, Isparta.
  • Süleymaniye, E. E. (2010). Osmanlı İmparatorluğu ve Erken Dönem Cumhuriyet Fiskâlleri, Dumat Ofset, Ankara.
  • Şener A. (2007). Sona Doğru Osmanlı, Osmanlı Ekonomisi ve Maliyesi Üzerine Yazılar, Birleşik Yayınevi, Ankara.
  • Yazıcı, N, (1999). Tanzimat Dönemi Osmanlı Haberleşme Kurumu, Osmanlı Ansiklopedisi, Cilt: 3, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
  • Xanthakis, G. (1997). The Flora of the Ottoman Empire – Revenue Stamps Found on The Island of Crete (1830-1897), Kazanakis graphics Ltd., Heraklion, Crete.
There are 45 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Makaleler
Authors

ÖMER Alp

Publication Date October 26, 2019
Submission Date July 1, 2019
Published in Issue Year 2019Volume: 4 Issue: 2

Cite

APA Alp, Ö. (2019). OSMANLI MALİYESİNDE VARİDATIN TAHSİL YÖNTEMİ OLARAK FİSKÂL PULLAR (1830-1873: MATBU FİSKALLER). Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(2), 93-105.