Abstract
Osmanlı Devleti’nin Kafkasya politikası bu bölgede çıkarları olan İran ve Rusya gibi devletlerin politikasına ters düştüğünden Osmanlı Devleti sadece Kafkasya’nın Müslüman nüfusuna manevi yardımlarda bulunmakla yetinmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun Kafkasya bölgesine girmek için ilk ve tek fırsatını 1917 Bolşevik İhtilali sonrası Sovyet Rusya ile Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndaki müttefiki olan Almanya arasında imzalanan Brest Litovsk Barış Antlaşması’yla yakalamış ve bu fırsatı elden kaçırmamak adına anlaşmanın imzalanmasının hemen ardından bölgeye askeri harekâta başlamıştır. Bölgedeki Türk ve Müslüman halklarına yardım ve kendi devlet politikasını yürütmek adına özel olarak Kafkas İslam Ordusu’nu kurmuş ve bu ordu Kafkasya’daki Türk ve Müslümanların bölgedeki Ermeni-Bolşevik mezalimine karşı tek umut yeri olmuştur. Hem Güney Kafkasya’da kurulmuş olan Azerbaycan Halk Cumhuriyeti hem Kuzey Kafkasya’daki Dağlı Cumhuriyeti, Kafkas İslam Ordusu’nu kendi kurtarıcısı olarak görmüş, bölgeye yerleşen Türk askerlerinin yardımlarıyla onlara karşı yapılan katliamın karşısında yer almıştırlar. Ancak Osmanlı Devleti’nin 1918 yılında imzaladığı Mondros Ateşkes Antlaşması bu yardımı kısa süreli kılmış ve Kafkas İslam Ordusu anlaşmanın maddelerine uygun olarak bölgeden çekilmek zorunda kalmıştır. Bu ise yeni kurulmuş devletleri Bolşeviklerin Kızıl Ordusu, çar taraftarlarının Beyaz Ordusu ve İtilaf devletlerinden bölgenin büyük kısmının manda hukukunu almış İngiltere karşısında zayıf duruma düşürmüş ve sonuçta Bolşeviklerin işgaliyle yeni kurulmuş cumhuriyetler tarih sahnesinden kaldırılmışlar.
Keywords
Osmanlı Devleti Kafkas İslam Ordusu Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Kuzey Kafkasya Dağlı Cumhuriyeti Bolşevikler
References
- 1. Гаджиев А.-Г. Горская Республика 11 мая 1918 года (историческая правда и вымыслы) // Сборник материалов 1- й научно-практической конференции «История горских народов Кавказа (1917–1920 гг.) и независимая Горская Республика 11 мая 1918 года». Махачкала, 18–19 мая 1992 г. С. 25.
- 2. Berzeg, Sefer E. Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti 1917-1922 I. Cilt Kafkasya Dağlıları Birliği’nin Kuruluşu, İstanbul: Birleşik Kafkasya Derneği, 2003
- 3. Göyüşov, Altay. “Kafkas İslam Ordusu’nun Dağıstan Harekâtı”, Kafkas İslam Ordusu ve Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin Oluşumu, Editör: Mehmet Rıhtım-Mehman Süleymanov, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 2012.
Abstract
References
- 1. Гаджиев А.-Г. Горская Республика 11 мая 1918 года (историческая правда и вымыслы) // Сборник материалов 1- й научно-практической конференции «История горских народов Кавказа (1917–1920 гг.) и независимая Горская Республика 11 мая 1918 года». Махачкала, 18–19 мая 1992 г. С. 25.
- 2. Berzeg, Sefer E. Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti 1917-1922 I. Cilt Kafkasya Dağlıları Birliği’nin Kuruluşu, İstanbul: Birleşik Kafkasya Derneği, 2003
- 3. Göyüşov, Altay. “Kafkas İslam Ordusu’nun Dağıstan Harekâtı”, Kafkas İslam Ordusu ve Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin Oluşumu, Editör: Mehmet Rıhtım-Mehman Süleymanov, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 2012.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | December 28, 2020 |
| Published in Issue | Year 2020 Volume: 6 Issue: 11 |
Cite
Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Açık Erişim bir dergidir ve yayımladığı içeriği doğrudan açık erişime sunar. Dergi, yayımladığı içerikle bilimin Açık Erişim politikasıyla desteklenmesi ve geliştirilmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bilinen standartlarda kaynak gösterilmesi koşuluyla, ticari kullanım amacı ve içerik değişikliği dışında kalan tüm kullanım (çevrimiçi bağlantı verme, kopyalama, baskı alma, herhangi bir fiziksel ortamda çoğaltma, dağıtma vb.) haklarını (ilgili içerikte aksi belirtilmediği sürece) Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC) lisansı aracılığıyla kullanıma sunmaktadır. İçeriğin ticari amaçlı kullanımı için dergi editöründen izin alınması gereklidir.
Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi'nin içeriği Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.